Trafik güvenliği, toplum sağlığı ve bireysel sorumluluk açısından alkollü araç kullanımı ciddi bir suç olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’de alkollü araç kullanmanın ağır yaptırımları bulunmaktadır. Bu yazıda, alkollü araç kullanmanın yasal sonuçlarını, cezai yaptırımları, sağlık üzerindeki zararlarını ve toplumsal etkilerini detaylıca ele alacağız.
Alkollü Araç Kullanımının Yasal Çerçevesi
Türkiye’de alkollü araç kullanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir.
- Hususi araçlar için: 0.50 promil üzeri alkol tespit edilmesi durumunda cezai işlem uygulanır.
- Ticari araçlar için: 0.20 promil üzeri alkol tespit edilmesi durumunda cezalar daha ağırdır.
Alkollü Araç Kullanmanın Cezaları
Alkollü şekilde yakalanan sürücüler için uygulanacak cezalar, yakalanma sayısına ve promil değerine göre değişmektedir:
- İlk Kez Alkollü Yakalananlar
- 6.439 TL idari para cezası
- 6 ay süreyle ehliyete el konulması
- Trafik güvenliği eğitimi zorunluluğu
- İkinci Kez Alkollü Yakalananlar
- 8.075 TL para cezası
- 2 yıl süreyle ehliyete el konulması
- Psikoteknik değerlendirme zorunluluğu
- Üçüncü ve Sonraki İhlaller
- 12.978 TL para cezası
- 5 yıl süreyle ehliyete el konulması
- Rehabilitasyon ve psikoteknik test zorunluluğu
- 1.00 Promil Üzeri Alkolle Yakalananlar
- 100.000 TL’yi aşan para cezası
- 1 yıla kadar hapis cezası
- Adli işlem ve mahkemeye sevk
Hapis Cezası ve Adli Süreç
Eğer sürücü 1.00 promil üzerinde alkollü olarak yakalanırsa, Türk Ceza Kanunu’nun 179. maddesi devreye girer. Buna göre:
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu işlenmiş sayılır.
- 1 yıla kadar hapis cezası ile yargılanabilir.
- Kaza yapması halinde ceza artabilir.
Alkolün Sürücüler Üzerindeki Etkileri
Alkol, sürücünün reflekslerini ve karar verme yetisini ciddi şekilde zayıflatır.
- Tepki süresi uzar: Kazalara neden olabilir.
- Görüş açısı daralır: Yol ve trafik işaretleri daha az fark edilir.
- Koordinasyon bozulur: Direksiyon hâkimiyeti zayıflar.
- Özgüven artar: Riskli sürüş kararları alınabilir.
Alkolün İnsan Vücudu Üzerindeki Zararları
Alkol sadece sürüş yeteneğini değil, genel sağlık durumunu da ciddi şekilde etkiler:
- Beyin Fonksiyonlarını Zayıflatır: Hafıza kaybı, odaklanma sorunları ve bilinç kaybına yol açabilir.
- Karaciğeri Yıpratır: Karaciğer yağlanması ve siroz gibi hastalıklara neden olabilir.
- Bağışıklık Sistemini Zayıflatır: Vücudu enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirir.
- Kalp Hastalıklarını Tetikler: Yüksek tansiyon ve kalp ritim bozukluklarına yol açabilir.
- Sindirim Problemleri Yaratır: Mide ülseri ve gastrit gibi hastalıklara sebep olabilir.
Alkollü Araç Kullanımının Toplumsal Etkileri
- Ölümlü kazaların büyük kısmı alkolden kaynaklanmaktadır.
- Masum yayalar ve sürücüler zarar görebilir.
- Trafik sigortası iptal edilebilir, hasar ödemeleri reddedilebilir.
- Toplumda güvensizlik oluşturur ve cezai yükümlülükler artırılır.
